Đại dịch Covid-19 đã làm cho cuộc sống chúng ta thay đổi một cách chóng mặt. Nếu nhìn theo hướng tích cực thì đây có lẽ là bước đệm giúp cho quá trình chuyển đổi số diễn ra nhanh hơn. Người người nhà nhà đều phải “Working from home”. Ấy vậy mà baby shark ngoài biển vẫn không ngần ngại “ngoạm” những sợi cáp bé bé xinh xinh. Cảm giác “lock down” đã khó chịu mà gặp thêm quả loading của trình duyệt nữa thì đúng là không gì đỡ nỗi 🙃. Mình nghe thiên hạ đồn rằng sử dụng VPN có thể tăng tốc độ mạng, giúp chúng ta vơi đi cảm giác ức chế. Vậy thực hư chuyện này ra sao, hãy cùng mình tìm hiểu nhé!
1. VPN là cái chi chi?
VPN là viết tắt của Virtual Private Network, nghĩa là mạng riêng ảo. Đúng như tên gọi, VPN là một dịch vụ bảo mật Internet cho phép người dùng truy cập Internet thông qua một mạng riêng. VPN sẽ mã hóa các kết nối này và giúp chúng ta truy cập một cách ẩn danh. Nhiều người còn gọi vui nó bằng một cái tên mĩ miều “condom Internet”.
Về cơ bản, VPN sẽ có một VPN server. Khi bạn muốn truy cập Facebook thông qua VPN, kết nối của bạn sẽ được mã hóa thông qua VPN tunnel, sau đó sẽ gửi kết nối này tới VPN server. Bởi vì kết nối đã được mã hóa nên ISP cũng như hacker sẽ không thể biết được bạn đang kết nối tới trang web nào mà chỉ biết là bạn đang muốn kết nối đến VPN Server. Chính điều này sẽ giúp thông tin của bạn được bảo mật hơn. Sau khi kết nối được gửi tới VPN Server, kết nối của bạn sẽ được giải mã và VPN Server tiến hành gửi request đến máy chủ Facebook gần nhất. Ở đây, Facebook cũng không thể biết được vị trí của bạn dựa trên địa chỉ IP được vì lúc này địa chỉ trả về là IP của VPN Server. Nhìn chung thì VPN là một cách giúp bạn bảo mật thông tin rất tốt. Tuy nhiên thì bạn cũng nên lựa chọn VPN tốt và có trả phí, bởi vì VPN miễn phí thì mọi thông tin của bạn đi qua VPN sẽ bị người ta thu thập và không biết có dùng vào mục đích xấu hay không.
2. VPN có thực sự tăng tốc độ mạng của bạn không?
Như mình đã phân tích ở trên, sử dụng VPN nôm na là bạn kết nối một cách gián tiếp. Do đó, việc sử dụng VPN tất nhiên sẽ làm cho tốc độ truy cập của bạn sẽ giảm đi. Độ trễ truy cập nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố như băng thông của VPN Server, thuật toán routing, thuật toán mã hóa,… Hãy tưởng tượng bạn muốn kết nối tới máy chủ của Microsoft ở Việt Nam chẳng hạn, thay vì kết nối từ IP Việt Nam do ISP cung cấp bằng cáp quang trong nước, bạn lại đi kết nối đến VPN Server ở Hong Kong, sau đó lại quay trở về Server ở Việt Nam. Đúng là một thanh niên thích lòng vòng.
Ủa vậy sao mình nghe nói VPN có thể giúp tăng tốc độ mạng khi đứt cáp mà? Theo mình biết thì các nhà mạng ở Việt Nam hiện đầu tư vào các tuyến cáp quốc tế như AAG, AAE-1, APG, SeaMeWe-3, ADC, SJC2, TGN-IA. Giả sử mình đang sử dụng dịch vụ của nhà mạng X. Nhà mạng này chiếm khoảng 30% lưu lượng của tuyến cáp AAG. Khi tuyến cáp này bị đứt thì tất nhiên tổng lưu lượng băng thông của nhà mạng sẽ giảm. Để đảm bảo kết nối, nhà mạng sẽ chuyển hướng kết nối sang các tuyến cáp khác như AAE-1 hay APG chẳng hạn. Giả sử với cùng một số lượng truy cập trước và sau khi đứt cáp không đổi thì khi tổng lượng băng thông giảm, để tránh tình trạng nghẽn mạng, nhà mạng thường sẽ phải giới hạn băng thông (bóp băng thông) ở một số dịch vụ phổ biến nhất định như Facebook hay Youtube chẳng hạn. Thông thường điều này sẽ diễn ra vào những giờ cao điểm. Do đó, vào những lúc cao điểm bạn sẽ thấy tình trạng loading diễn ra liên tục. Lúc này, VPN sẽ phát huy được ưu điểm của nó đó là bypass qua được bộ lọc của nhà mạng, nhà mạng không biết là bạn đang kết nối đến Facebook nên không bóp băng thông. Do đó, tốc độ kết nối của bạn có thể sẽ trở nên nhanh hơn. Tuy nhiên, khi lượng băng thông nhà mạng không đủ thì ngay cả việc bạn kết nối đến VPN Server cũng gặp khó khăn. Hiện tượng này mình cũng thường gặp khi đang chờ quay đều quay đều và hí hửng vào bật VPN với hi vọng cứu rỗi được chút gì đó thì cái app VPN cũng quay đều nốt 😢
3. Lời khuyên nào cho việc truy cập Internet mùa đứt cáp
Mình đang sử dụng dịch vụ Internet có băng thông không quá lớn. Do đó mình sẽ đánh đổi giữa việc bảo mật thông tin và tốc độ truy cập. Theo kinh nghiệm của bản thân mình, khi đứt cáp thì mình sẽ chỉ sử dụng VPN vào những giờ cao điểm để tận dụng ưu điểm của nó. Đối với những bạn nào có băng thông lớn thì có thể sử dụng VPN để bảo mật hơn, vì lúc này tốc độ giữa việc sử dụng hay không sử dụng VPN cũng chênh lệch không quá lớn nếu bạn sử dụng dịch vụ VPN đủ tốt.
Ngoài ra, mỗi khi đứt cáp, việc sử dụng kết nối bằng 4G, 5G lại có tốc độ cao hơn nhiều so với việc sử dụng kết nối băng thông rộng như Wifi. Lý do cũng bởi vì muốn sử dụng 4G thì mình phải bỏ thêm tiền ra mua và nó đắt hơn nhiều so với Wifi nếu tính trên lưu lượng. Do đó, nhà mạng thường ưu tiên băng thông cho các kết nối bằng 4G, 5G hơn.
Thông qua bài viết, mình nghĩ các bạn đã hiểu thêm về VPN và những ưu nhược điểm của nó cũng như làm rõ lời đồn về VPN mỗi mùa đứt cáp. Nếu thấy bài viết hữu ích, hãy chia sẻ cho bạn bè nhé! Cảm ơn bạn đã theo dõi 😍